Ластик, миженка, маваш ти
Сол-макарон, еј Макарена, Томиџери, мечето Ушко, крадена зелка во секој ден од неделата, цртан по Крстозборот, веќе ни животот не ти е осигуран, Мапет бебиња, Мачиња, Летечките мечиња, пони-велосипед, детска пошта, собирање салфетки и украсни кесичиња, торти од кал, нинтендо, тетрис, Супер Марио и Луиџи, диносауруосот Дино, Денис напаст, Штрумфови, Були, Тропска горештина, Чувари на плажата, Беверли Хилс со Бренда и Брендон, Бушава азбука, Пулсирање, Зимско рекреативна програма, правење огромно писмо за Ѕвон потпишано од цело маало...
Не, не се чувствувам старо.
Сѐ уште сум дете.
Ама знам да бидам дете само во тоа мое детство, во ова не знам.
Во ова не знам ни како возрасна да се снајдам.
Не ме разбираат ако кажам дека често колениците ми беа калливи, пуздеросани, крвави, а алиштата искинати. Јас не се симнував од моето „пони“. До ден-денес си го чувам. Го редев со кожни реси, бев најглавна. Со брат ми се препиравме за да дојдеме до ред. Заедно си го правевме. Лудувавме по удолница. Па, паѓавме на коленици. И на глава. И в кал до врат. И дотепани од дома. Па, пак пораснавме. Така се јачавме.
Сендвичот не беше сендвич ако не беше направен со маргарин, сиренце, домат и пиперче. Кое месо, ние со полкило леб се правевме важни на улица! Ако јадеш дома, си пропуштил правење блокада на сред пат. Демек војници сме, заседа ќе правиме, војна ќе извојуваме, а сме биле трето за четврто. И сме имале 8 и пол години, веќе влезени во девет. За старите важеше поголемата година. Ние мислиш возрасни сме, големи сме ако кажеш „и пол“, а уште сме викале „готовооооо“. Бебенциња, миленичиња на баба и дедо, хранети со кајгана и сиренце.
Не знаевме за ѕвонче, од улица се довикувавме. Маааааареееееееееееееееее! Кој телефон, знаеш кога треба да се скита. Земај ги израсипаните ролери и вози, нервирај ги соседите, штракај со полуживите колциња. Фати се за коњска кола, влечи се, паѓај, карај се со возачот, бегај му! Кради цреши, а си имаш во двор. Продавај божемни сендвичи направени од лисја, па потоа истите пукај ги. Играј си маж, жена и деца. Прави куќи од наредени столови.
Потпишувај споменари. Црвенеј се пред симпатијата. Ѕвони му од фиксен, слушни му го гласот. Изнајмувај цртани филмови од видеотека, преснимувај од телевизија, зборувај своеизмислен германски и англиски. Мечтај за недостижните барбики и секаквите коли-играчки од сателитска. Накити ја косата со милион шноли, со пеперутки, со шарени „вошки“. Испокрши ги прстите од клик-клакот, нека чуе цел град како фаќаш ритам.
Направи ѕвезда, шпага... или сопни се! Изглупирај се.
Прави спомени.
Бевме гордост на мама и тато. На бато. На баба и дедо, на тета. На вујче. На учителката. Затоа што не баравме многу, туку само уште еден час да поиграме на улица. Ние сами си наоѓавме стари предмети за игра. Фантазија си имавме. И паричник стар. Го врзувавме за врвка, го остававме на улица, а ние скриени. Чекавме некој да го земе, па да му го тргнеме. Дечишта. Со дваесет денари купувавме смоки, лижавче, крем-бананче и жетон за флипери. Жетон за рингишпил. Ново тефтерче од детска пошта. За нас богатство беше купче од „имам, имам, имам, имам, немам, немам... а, не - го имам.“
Радости.
Не дека не знаат ништо денешиве деца, ама покрај сѐ што им е достапно, не им е интересен ластикот. Тој имаше посебни бројки и уникатни движења. Почитувана низ цела улица и школо си ако си ги постигнала повисоките нивоа на „математика“. Има да вежбаш дома по цели денови, да ти бидат држачи два стола наместо другарките, и да се покажеш колку можеш да ја кренеш ногата и колку можеш да се извртиш. Мајсторија правевеме, прима-балерина не ни беше рамна. Со мижење научивме да броиме, инаку сите ќе ни се скриеја, ќе нѐ поплукаа. Палците нѐ болеа од џамлиите. Дланките ни жежеа од сол-макарон, само за да не испаднеме од играта.
Со пола очи го гледавме Мечето Ушко, затоа што цел ден игравме, ни се спиеше. Десет часот ни беше доцна доба.
И пак учевме.
Пораснавме, но во деведесетите останавме.
Затоа што тогаш не мижевме пред реалноста, животот не ни удираше ластик, а возрасниот свет не нѐ маваше по грбот.
Ние бевме деца со вистински игри.
И во вистинско време.
Марија Лозаноска
8.11.2013, петок
Не, не се чувствувам старо.
Сѐ уште сум дете.
Ама знам да бидам дете само во тоа мое детство, во ова не знам.
Во ова не знам ни како возрасна да се снајдам.
Не ме разбираат ако кажам дека често колениците ми беа калливи, пуздеросани, крвави, а алиштата искинати. Јас не се симнував од моето „пони“. До ден-денес си го чувам. Го редев со кожни реси, бев најглавна. Со брат ми се препиравме за да дојдеме до ред. Заедно си го правевме. Лудувавме по удолница. Па, паѓавме на коленици. И на глава. И в кал до врат. И дотепани од дома. Па, пак пораснавме. Така се јачавме.
Сендвичот не беше сендвич ако не беше направен со маргарин, сиренце, домат и пиперче. Кое месо, ние со полкило леб се правевме важни на улица! Ако јадеш дома, си пропуштил правење блокада на сред пат. Демек војници сме, заседа ќе правиме, војна ќе извојуваме, а сме биле трето за четврто. И сме имале 8 и пол години, веќе влезени во девет. За старите важеше поголемата година. Ние мислиш возрасни сме, големи сме ако кажеш „и пол“, а уште сме викале „готовооооо“. Бебенциња, миленичиња на баба и дедо, хранети со кајгана и сиренце.
Не знаевме за ѕвонче, од улица се довикувавме. Маааааареееееееееееееееее! Кој телефон, знаеш кога треба да се скита. Земај ги израсипаните ролери и вози, нервирај ги соседите, штракај со полуживите колциња. Фати се за коњска кола, влечи се, паѓај, карај се со возачот, бегај му! Кради цреши, а си имаш во двор. Продавај божемни сендвичи направени од лисја, па потоа истите пукај ги. Играј си маж, жена и деца. Прави куќи од наредени столови.
Потпишувај споменари. Црвенеј се пред симпатијата. Ѕвони му од фиксен, слушни му го гласот. Изнајмувај цртани филмови од видеотека, преснимувај од телевизија, зборувај своеизмислен германски и англиски. Мечтај за недостижните барбики и секаквите коли-играчки од сателитска. Накити ја косата со милион шноли, со пеперутки, со шарени „вошки“. Испокрши ги прстите од клик-клакот, нека чуе цел град како фаќаш ритам.
Направи ѕвезда, шпага... или сопни се! Изглупирај се.
Прави спомени.
Бевме гордост на мама и тато. На бато. На баба и дедо, на тета. На вујче. На учителката. Затоа што не баравме многу, туку само уште еден час да поиграме на улица. Ние сами си наоѓавме стари предмети за игра. Фантазија си имавме. И паричник стар. Го врзувавме за врвка, го остававме на улица, а ние скриени. Чекавме некој да го земе, па да му го тргнеме. Дечишта. Со дваесет денари купувавме смоки, лижавче, крем-бананче и жетон за флипери. Жетон за рингишпил. Ново тефтерче од детска пошта. За нас богатство беше купче од „имам, имам, имам, имам, немам, немам... а, не - го имам.“
Радости.
Не дека не знаат ништо денешиве деца, ама покрај сѐ што им е достапно, не им е интересен ластикот. Тој имаше посебни бројки и уникатни движења. Почитувана низ цела улица и школо си ако си ги постигнала повисоките нивоа на „математика“. Има да вежбаш дома по цели денови, да ти бидат држачи два стола наместо другарките, и да се покажеш колку можеш да ја кренеш ногата и колку можеш да се извртиш. Мајсторија правевеме, прима-балерина не ни беше рамна. Со мижење научивме да броиме, инаку сите ќе ни се скриеја, ќе нѐ поплукаа. Палците нѐ болеа од џамлиите. Дланките ни жежеа од сол-макарон, само за да не испаднеме од играта.
Со пола очи го гледавме Мечето Ушко, затоа што цел ден игравме, ни се спиеше. Десет часот ни беше доцна доба.
И пак учевме.
Пораснавме, но во деведесетите останавме.
Затоа што тогаш не мижевме пред реалноста, животот не ни удираше ластик, а возрасниот свет не нѐ маваше по грбот.
Ние бевме деца со вистински игри.
И во вистинско време.
Марија Лозаноска
8.11.2013, петок